“`html
Çinli Milyarder Liang Wenfeng ve DeepSeek’in Yükselişi
Son dönemde düşük maliyetli sohbet robotu DeepSeek ile dünya genelinde ses getiren gizemli Çinli milyarder Liang Wenfeng, sosyal medya platformlarında “yapay zeka kahramanı” olarak anılmaya başlandı. Peki, teknoloji dünyasında merak uyandıran bu isim kimdir?
DeepSeek ile Teknoloji Dünyasında Değişim
Çin’in en yeni yapay zeka asistanı DeepSeek, ChatGPT’yi “Amerika’da en çok indirilen uygulama” unvanından ederek dikkatleri üzerine çekti. Bu başarının arkasında, kurucusu Liang Wenfeng, bir gecede ulusal şöhret kazanarak öne çıktı.
Yakın zamanda piyasaya sürülen ve rakiplerinden çok daha düşük bir bütçeyle geliştirildiği ifade edilen DeepSeek, Wall Street’i sarsarken, diğer teknoloji firmaları da ona yetişme çabalarına girdi. ABD Başkanı Donald Trump, bu durumu ABD firmalarına karşı bir ‘uyarı’ olarak değerlendirdi.
‘Patrondan Çok Bilgisayar Kurdu’
Liang Wenfeng, Aralık 2023’te DeepSeek’i kurdu ve bir yıl içinde ilk büyük ölçekli dil modelini piyasaya sürdü. 40 yaşındaki bu girişimci, Çin’in güneyinde bulunan Guangdong’da doğdu ve Zhejiang Üniversitesi’nde elektronik mühendisliği eğitimi aldı.
Teknoloji odaklı yayınlar yapan 36Kr, Liang için “Patrondan çok bilgisayar kurdu” ifadesini kullanıyor. Kamusal hayattan uzakta kalan Liang, aniden uluslararası medyanın dikkatini çekti. Ülkesinin en üst düzey liderlerinden Li Qiang ile birlikteki girişimci zirvesinde, AI alanındaki tek lider olarak yer aldı ve iş insanlarına “temel teknolojilere odaklanmaları” yönünde tavsiyelerde bulundu.
Finans Alanındaki Deneyimi
Amerikalı AI girişimcilerinin aksine, Liang’ın finans alanında önemli bir tecrübesi var. Yatırım kararları için finansal verileri analiz eden bir yapay zeka kullanan High-Flyer adlı serbest yatırım fonunun CEO’su olan Liang, 2019’da Çin’de 100 milyar yuandan fazla fon toplayan ilk serbest yatırım fonu oldu.
Bu süreçte, yapay zeka ve algoritmalar aracılığıyla hisse senedi fiyatlarını etkileyen trendleri tespit ederek büyük kazançlar elde etti. Ekibi, AI çip tasarımcısı olan Nvidia’nın H800 çipleri ile hisse senedi ticareti yapma konusunda uzmanlaştı.
Hedef: İnsan Seviyesinde Yapay Zeka Geliştirmek
2023 yılında DeepSeek’i piyasaya sürerek insan seviyesinde zeka geliştirme amacını açıkladı. Liang, yapay zeka araştırmalarına aktif olarak katılıyor ve kazancını en yetenekli AI uzmanlarına yüksek maaşlar ödemek için kullandığı bildiriliyor.
Şirket, ABD’li uzmanlar yerine Pekin, Tsinghua ve Beihang üniversitelerinden doktora derecesine sahip kişilerle çalışıyor. DeepSeek, TikTok’un sahibi ByteDance ile ortaklık kurarak, AI mühendislerine sunulan en yüksek maaşları verme kapasiteleriyle adından söz ettiriyor.
Yenilikçilik Üzerine Düşünceler
DeepSeek, yapay zeka modelinin geliştirilmesinde açık kaynaklı yazılımlar kullanıldığını belirtiyor. Ancak WIRED dergisi, Liang’ın hedge fonunun, yapay zekanın temelini oluşturan GPU çiplerini stokladığına dair bilgiler paylaştı. MIT Technology Review, bu sayıların 10.000 ile 50.000 arasında olduğunu iddia ediyor.
Bu gelişmiş çipler, karmaşık problemleri çözmekten basit sorulara yanıt vermeye kadar birçok insana ait görevi gerçekleştirmek için önemli bir rol oynuyor. Ancak, Eylül 2022’de ABD, bu yüksek güçlü çiplerin Çin’e satışını yasakladı ve bu durum Liang tarafından “ana zorluk” olarak tarif edildi.
Washington’un yasakları Çin’in AI endüstrisi için pek çok zorluk yaratmış olsa da bazen fırsatlar da getiriyor. Sidney Teknoloji Üniversitesi’ndeki Marina Zhang, bu kısıtlamaların Çinli firmaları yenilik yapmaya zorladığını ve yaratıcılığı teşvik ettiğini belirtiyor.
Piyasa Tepkileri ve Endişeler
DeepSeek’in piyasaya sürülmesiyle birlikte büyük teknoloji hisselerinde önemli düşüşler yaşandı. Nvidia’nın hisseleri, 27 Ocak itibarıyla %17 oranında düştü. Bloomberg verilerine göre, bu durum ABD borsa tarihinde 600 milyar dolarlık bir değer kaybına sebep oldu.
Girişim sermayedarı Marc Andreessen, DeepSeek-R1’i “yapay zekanın Sputnik anı” olarak nitelendirirken, bu durum bazı çevrelerde endişelere yol açtı. Analist Gene Munster, DeepSeek’in finansal yapısının belirsizlik taşıdığını, projelerin sübvanse edilip edilmediğini sorguladı.
Avustralya Bilim Bakanı Ed Husic, tüketici verileri ve gizliliği konusundaki soruları öne çıkardı. Ayrıca, geçtiğimiz hafta, OpenAI CEO’su Sam Altman ve Oracle CEO’su Larry Ellison, ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte 500 milyar dolara kadar özel yatırım vadeden Stargate adlı ortak girişimi duyurdular. Bu girişim, Teksas ve çevresindeki veri merkezlerini ve 100.000 yeni istihdam fırsatını içeriyor.
Sonuç olarak, uzmanlar DeepSeek’in ortaya çıkışının, ABD’nin yapay zeka üzerindeki hegemonik konumunu sorgulattığını düşünüyor.
“`