Trump’ın başkanlık koltuğuna oturmasıyla uygulamaya koyduğu ticaret politikaları, ABD bütçesine gelir olarak yansımaya başladı.
ABD Hazine Bakanlığı verilerinden derlenen bilgilere göre, tarife politikalarının yürürlüğe girdiği şubat ayından itibaren ABD’nin gümrük vergilerinden elde ettiği gelirde istikrarlı bir artış gözlendi.
Trump’ın göreve başladığı ocak ayında 7,3 milyar dolar olan ABD’nin gümrük vergilerinden elde ettiği net gelir, şubatta 7,2 milyar dolara geriledikten sonra martta 8,2 milyar dolara yükseldi. Gelirlerde nisan ayından itibaren hızlı bir yükseliş yaşandığı görüldü. Buna göre vergi gelirleri nisanda 15,6 milyar, mayısta 22,2 milyar ve haziranda 26,6 milyar dolara yükseldi.
Ülkenin gümrük vergilerinden elde ettiği net gelir temmuz ayında 27,7 milyar dolara ulaştı. Bu tutarın geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 287,9 arttığı dikkati çekti.
ABD’de 1 Ekim 2024’te başlayan ve 30 Eylül 2025’te sona erecek 2025 mali yılının 10’uncu ayı olan temmuz itibarıyla gümrük vergilerinden elde edilen toplam net gelir ise 135,7 milyar dolar olarak kaydedildi. Bu tutar 2024 mali yılının aynı döneminde 62,7 milyar dolar olmuştu.
Ticaret politikasında tarifeleri önemli bir araç olarak kullanan Trump, ilk olarak 1 Şubat’ta fentanil ve göçmen sorununu gerekçe göstererek Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin’den yapılan ithalata ise yüzde 10 ek gümrük vergisi getirmişti.
Meksika ve Kanada’nın sınır güvenliğini artırmaya yönelik alacakları önlemler karşılığında bu ülkelere getirilen tarifeler 30 gün süreyle askıya alınırken, Çin’den ithal edilen ürünlere yönelik yüzde 10’luk gümrük vergisi 4 Şubat’ta yürürlüğe girmişti.
Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara yönelik bir ay süreyle askıya alınan yüzde 25’lik gümrük vergileri ise 4 Mart’ta yürürlüğe girerken, Çin’e uygulanan ek tarife oranı aynı gün yüzde 20’ye yükseltilmişti.
Ancak Trump, 6 Mart’ta Meksika ve Kanada’ya yönelik tarifelerde, ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA) ile uyumlu malların 2 Nisan’a kadar muaf tutulmasını öngören düzenlemeleri imzalamıştı.
Ticaret politikasında en önemli adımını 2 Nisan’da atan Trump, bu tarihi “Kurtuluş Günü” olarak nitelendirerek ticaret partnerlerine karşılıklılık esasına dayalı tarifeleri duyurmuştu.
Temel tarife oranının yüzde 10 olacağını açıklayan Trump, ülkelerin uyguladığı tarifeleri ve tarife dışı engelleri göz önünde bulundurarak ülkeye göre değişen gümrük vergisi oranlarını paylaşmıştı.
Bu kapsamda, tüm ülkelere getirilen yüzde 10’luk temel gümrük vergisi 5 Nisan’da yürürlüğe girmişti. Ülkelere özel belirlenen daha yüksek oranlı ek tarifeler ise 9 Nisan’da devreye girecekken bu tarifelerin Çin hariç diğer ticaret ortakları için 90 gün süreyle durdurulduğu açıklanmıştı.
Trump, tarifelerine karşılık veren Çin’e uygulanan ek gümrük vergisini ise yüzde 125’e çıkardığını duyurmuş ve böylece ABD’nin Çin’e getirdiği toplam tarife oranı, fentanil krizi nedeniyle uygulanan yüzde 20’lik gümrük vergisi de dahil edildiğinde yüzde 145’e ulaşmıştı.
Tırmanan ticari gerilimin ardından ABD ve Çinli yetkililer, mayıs ayında İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya gelerek tarife müzakereleri gerçekleştirmişti ve karşılıklı gümrük vergilerini 90 gün boyunca düşürme kararı almıştı. Bu görüşmenin ardından, 14 Mayıs itibarıyla ABD’nin Çin mallarına uyguladığı gümrük vergisi 90 günlüğüne yüzde 145’ten yüzde 30’a indirilmişti.
ABD ile Çin arasındaki görüşmeler devam ederken, Trump 12 Ağustos’ta Çin mallarına yönelik yüksek gümrük vergilerinin uygulanmasını 90 gün daha erteledi.
Karşılıklılık esasına dayalı ek tarifelerin askıya alınma süresini 1 Ağustos’a kadar uzatan Trump yönetimi, bu dönemde Avrupa Birliği (AB), İngiltere, Japonya ve Güney Kore gibi ticaret partnerleriyle anlaşmalar yaparken, bazı ülkelere de tarife mektupları göndermişti.
Trump, 31 Temmuz’da ise karşılıklılık esasına dayanan tarife oranlarında değişiklik öngören bir kararname imzalamıştı. Bu kararnameyle ABD, yaklaşık 70 ticaret partnerine yüzde 10 ile yüzde 41 arasında değişen oranlarda gümrük vergisi getirmişti. Bazı ülkelerin ek tarife oranları 2 Nisan’da açıklanan oranlara kıyasla artırılırken, bazı ülkeler için oranlar düşürülmüştü.
Ayrıca Trump, Kanada’ya uygulanan gümrük vergisi oranının yüzde 25’ten yüzde 35’e çıkarılmasını öngören ayrı bir kararnameyi de imzalamıştı.
Öte yandan Trump yönetimi, “ABD’nin ulusal güvenliği, dış politikası ve ekonomisi açısından tehdit” olarak tanımladığı Brezilya’ya uygulanan tarife oranını yüzde 10’dan yüzde 50’ye yükseltirken, Rusya’dan petrol alımını sürdürmesi nedeniyle Hindistan’a yönelik yüzde 25’lik gümrük vergisini de yüzde 50’ye çıkarmıştı.
ABD Başkanı Trump, ülkelere yönelik tarifelerin yanı sıra sektörlere özel tarifeler de uygulamaya koydu.
Bu kapsamda, ABD’nin tüm ülkelerden yaptığı çelik ve alüminyum ithalatına getirilen yüzde 25’lik gümrük vergisi 12 Mart’ta yürürlüğe girmişti. Ancak Trump, 4 Haziran’da bu oranı yüzde 50’ye çıkarmıştı.
İthal otomobil, hafif ticari araçlar ve temel otomobil parçalarına getirilen yüzde 25’lik gümrük vergisi de 3 Nisan’da devreye girmişti.
Bakır ithalatına da 1 Ağustos itibarıyla yüzde 50 gümrük vergisi getirilirken, Trump ilaç ve yarı iletken ithalatına yönelik tarifelerin de gündemlerinde olduğunu açıklamıştı.
